Glutensiz Diyet Nedir? Nasıl Uygulanır?

Gluten, tahıllarda bulunan ve ekmeğin kıvamını oluşturan proteindir. Bu protein, buğday, arpa ve çavdar gibi tahıllarda bulunur. Gluten, ekmek, makarna, kek ve bisküvi gibi unla yapılan gıdaların yanı sıra, hazır gıda ürünlerinde de yer alabilir. Gluten, vücutta besinlerin emilimini artıran vitamin ve minerallerin emilmesini azaltabilir. Vücutta iltihaplanma ve bağırsaklarda hasara neden olabilir. Çölyak hastalığına sahip kişilerde buğday glutenine karşı aşırı duyarlılık mevcuttur. Çölyak hastalığı, ince bağırsakta glütene karşı bağışıklık yanıtı gelişmesi ve iltihaplanma ile karakterize edilen otoimmün bir hastalıktır.

Glutensiz diyet nedir?

Glutensiz diyet; buğday, arpa ve çavdar gibi tahıllardan elde edilen gluten adı verilen proteini içeren besinlerin diyet listesinde bulunmaması durumudur. Glutenin vücuda alınmasının tetiklediği çölyak hastalığı semptomları veya glutene duyarlılık belirtilerinin kontrol altına alınması için glutensiz diyet uygulanır.

Glutensiz diyet liste örneği:
Sabah kahvaltısı: Çörek veya kek yerine mısır gevreği (şeker ilavesiz) veya yulaf ezmesi, taze mevsim meyveleri, tam yağlı süt veya yoğurt.
Ara öğün: Meyve veya fındık ezmesi (şekersiz).
Öğle: Tavuk salatası veya balık salatası (zeytinyağı, limon ve sirke ile tatlandırılmış) veya ton balıklı sandviç (glutensiz ekmek ile).
Ara öğün: Havuç ve salatalık dilimleri.
Akşam: Izgara tavuk veya hindi, yanında haşlanmış sebze (karnabahar, brokoli vb.) ve glutensiz pirinç pilavı.

Glutensiz diyet nasıl uygulanır?

Glutensiz diyet; gluten içeren yiyeceklerin diyet listesinden çıkarılması ile uygulanır. Gluten içeren gıdalar; unlu mamuller, makarna, bulgur, kuskus, irmik ve simit gibi tahıl bazlı besinlerdir. Bu besinlere ek olarak; malt içeren içecekler (bira gibi), soslar (soya sosu), şarküteri ürünleri (salam ve sosis), hazırlanmış et ürünleri, işlenmiş peynirler ve bazı dondurulmuş gıdalar da gluten içerebilir. Et ve tavuk şarküteri ürünleri; salam, sucuk ve sosis gibi gluten içerebilen işlenmiş gıdalardır. İşlenmiş peynirler de gluten içerebilir. Bu nedenle gluten alımını sınırlandırmak için şarküteri ürünleri yerine; taze etler, sebze yemeği çeşitleri ve evde yapılmış çorba tercih edilmelidir.

Gluten içermeyen yiyecekler nelerdir?

Gluten içermeyen gıdalar; patates, mısır, pirinç, baklagiller (nohut, mercimek, kuru fasulye gibi), meyve ve sebzeler (domates, havuç, lahana ve turp gibi), süt ve süt ürünleri (yoğurt ve peynir), yenilebilir yağlar (zeytinyağı ve tereyağı), fındık ve kuru yemişler (badem ve ceviz gibi) ile gluten içermeyen unlardan yapılmış ekmek çeşitleridir.

Gluten içermeyen unlar

Pirinç unu, mısır unu, nohut unu, kinoa unu, fındık unu, glütensiz çavdar unu ve tam buğday unu gluten içermeyen un çeşitleridir. Bu unlar; ekmek yapmak için kullanılabilir.

Glutensiz diyet ne işe yarar?

Glutensiz diyet; çölyak hastalığı olanlarda ince bağırsak hasarını önleyerek semptomların kontrol altına alınmasını sağlar. Glutene karşı duyarlılığı olan kişilerde de vücudun gluteine karşı aşırı tepki vermesini engelleyebilir.

Gluten alerjisi belirtileri nelerdir?

Gluten alerjisi belirtileri; karın ağrısı, şişkinlik, gaz çıkarma güçlüğü, ishal veya kabızlık şeklinde mide rahatsızlıkları ile ciltte kuruma veya döküntü şeklinde cilt semptomlarıdır. Alerjik reaksiyonlar sonucunda vücutta iltihaplanma meydana gelir. İltihaplanma; baş ağrısı, eklem ağrıları, kas ağrıları ve yorgunluk gibi semptomlara neden olabilir. Vücutta iltihaplanmaya neden olan gluten; tiroid bezini etkileyebilir ve tiroid hormonlarının dengesizleşmesine neden olabilir.

Gluten hassasiyeti belirtileri nelerdir?

Gluten hassasiyetinin belirtileri; karın ağrısı, mide bulantısı, gaz çıkarma güçlüğü, şişkinlik ve ishal veya kabızlık şeklinde mide rahatsızlıklarıdır. Ciltte kuruma veya döküntü şeklinde cilt semptomları da görülebilir.

Gluten intoleransı belirtileri nelerdir?

Gluten intoleransının belirtileri; karın ağrısı, mide bulantısı, gaz çıkarma güçlüğü, şişkinlik ve ishal veya kabızlık şeklinde mide rahatsızlıklarıdır. Ciltte kuruma veya döküntü şeklinde cilt semptomları da görülebilir.

Gluten hassasiyeti kimlerde olur?

Gluten hassasiyeti her yaştaki insanda görülebilir. Genellikle çocukluk çağında ortaya çıkar ancak yetişkinlerde de görülebilir. Kadınlarda daha fazla görülür.

Gluten hassasiyeti nedenleri nelerdir?

Gluten hassasiyetinin nedeni; genetik yatkınlık ve çevresel faktörlerin etkileşimi sonucu bağırsakta meydana gelen iltihaplanmadır.

Gluten hassasiyetinin tedavisi nedir?

Gluten hassasiyetinin tedavisi; glutensiz diyetle beslenerek vücudun gluteine karşı aşırı tepki vermesini engellemektir.

İltihaplı bağırsak hastalığı nedir?

İltihaplı bağırsak hastalığı; Crohn hastalığı ve ülseratif kolit gibi iltihaplı bağırsak hastalıklarının tümünü kapsayan terimdir.

İrritabl bağırsak sendromu nedir?

İrritabl bağırsak sendromu; midedeki kasların aşırı hareketliliği sonucu sindirim sisteminde düzensizlikler ile karakterize edilen bir hastalıktır.

Kron hastalığı nedir?

Kron hastalığı; midedeki tüm katmanların iltihaplanmasına neden olan bir bağırsak iltihabı hastalığıdır. Kron hastalığı semptomları; karın ağrısı, ishal, kilo kaybı ile iştahsızlıktır.

Kron hastalığı nedenleri nelerdir?

Kron hastalığının kesin nedeni bilinmemektedir ancak bağışıklık sistemi sorunları sonucu bağırsak iltihabının meydana geldiği düşünülmektedir.

Kron hastalığının tedavisi nedir?

Kron hastalığının tedavisinde ilaç tedavisiyle birlikte beslenme alışkanlıklarının değiştirilmesi de önemlidir.

Kron hastalığında hangi besinlerden kaçınılmalıdır?

Kron hastalığında tüketilmemesi gereken besinler; lifli sebzeler (lahana turbu), tam tahıl ürünleri (tam buğday ekmeği), kuru baklagiller (mercimek vb.), yüksek yağlı gıdalar (kızartmalar), baharatlı yiyecekler (acılı soslar) ve sütlü gıdalardır.

Kron hastalığında hangi besinler tüketilmelidir?

Kron hastalığında tüketilmesi gereken besinler; pişirilmiş sebzeler (patates ve havuç), beyaz ekmek (glutensiz), pirinç pilavı ve muzdur.

İltihaplı bağırsak hastalıklarında beslenme önerileri

İltihaplı bağırsak hastalıklarında beslenme önerileri; probiyotik yönünden zengin besinler tüketmek (yoğurt gibi), lifli gıdalar tüketmek (meyve sebze), omega 3 yağ asidi yönünden zengin besinler tüketmek (balık), sütlü gıdalardan kaçınmak ve işlenmiş gıda tüketiminden kaçınmaktır.

Kron hastalığı egzersiz önerileri

Kron hastalığında vücut direncini artırmak için düzenli egzersiz yapılmalıdır. Egzersiz olarak yürüyüş veya hafif aerobik hareketleri yapılabilir.

Yorum bırakın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Scroll to Top