Hipoglisemi, düşük kan şekeri anlamına gelir. Hipogliseminin en sık görülen nedeni, insülin düzeyinin çok yüksek olmasıdır. Bu yüzden bu durum tıbbi olarak insülinom olarak adlandırılır.
Hipoglisemi Nedir?
Hipoglisemi, kan şekeri seviyelerinin normalden daha düşük olduğu bir durumu tanımlayan bir terimdir. Hipoglisemi genel olarak 70 mg/dl’nin altındaki kan şekeri seviyeleri için kullanılır. Hipoglisemi, tıbbi olarak şeker hastalığı veya insülinoma gibi bazı hastalıkların bir sonucu olarak ortaya çıkabilir.
Şeker hastalığı olan kişiler, çok fazla insülin aldıklarında veya yemek yemediklerinde ve egzersiz yaptıklarında hipoglisemi yaşayabilirler. Şeker hastalığı olmayan kişilerde hipoglisemi bazı ilaçların yan etkisi olarak da ortaya çıkabilir.
Hipogliseminin belirtileri arasında titreme, kalp atışında hızlanma, terleme, baş dönmesi, açlık hissi, bulanık görme ve konfüzyon yer alır. Şiddetli hipoglisemi, nöbet geçirme, bayılma ve komaya neden olabilir.
Hipogliseminin tedavisi, altta yatan nedeni tedavi etmek ve kan şekeri seviyelerini normale döndürmeyi içerir. Hipoglisemisi olan kişiler kan şekerlerini düzenli olarak izlemeli ve hipoglisemiyi önlemek için düzenli ve dengeli beslenmelidirler.
Hipogliseminin Belirtileri Nelerdir?
Hipoglisemi belirtileri kişiden kişiye değişebilir ve zamanla da farklılık gösterebilir. Genellikle ani gelişen hipoglisemide belirgin belirtiler görülürken, uzun süreli hipoglisemide vücut alıştığı için semptomlar daha hafif olabilir.
Aşağıdaki belirtiler hipoglisemide sıkça görülen belirtilerdir:
- İkincil baş ağrısı
- İrritabilite
- Sinirlilik
- Titreme
- Kilo kaybı
- Konsantrasyon güçlüğü
- Aşırı terleme
- Çarpıntı
- Açlık hissi
- Bulantı
Şiddetli hipoglisemide ise şu belirtiler görülebilir:
- Bayılma
- Nöbet geçirme
- Koma
Hipogliseminin belirtileri genellikle düşük kan şekeri seviyeleriyle ortaya çıkar. Ancak, bazı kişilerde düşük kan şekeri seviyeleri belirgin semptomlar göstermeden de meydana gelebilir.
Hipogliseminin Nedenleri Nelerdir?
Hipoglisemi, kan şekeri seviyelerinin normalden daha düşük olmasıyla karakterize edilir ve çeşitli nedenlerle ortaya çıkabilir. Şeker hastalığı olan kişilerde, çok fazla insülin veya diğer diyabet ilaçları alınması, yeterince yemek yenmemesi ve aşırı egzersiz hipoglisemiye yol açabilir. İnsülinoma gibi endokrin tümörler de hipoglisemiye neden olabilir. Ayrıca uzun süre aç kalmak, aşırı alkol tüketimi ve bazı ilaçların yan etkileri de hipoglisemiye neden olabilir.
Aşağıda hipogliseminin nedenleri sıralanmıştır:
- İnsülinoma (insülin üreten tümör)
- Böbrek yetmezliği
- Diyabet tedavisinde kullanılan ilaçların yanlış kullanımı
- Düşük karbonhidratlı diyetler
Diyabet hastalarında hipogliseminin en yaygın nedeni insülin veya diğer kan şekeri düşürücü ilaçların yanlış kullanılmasıdır. Bu durum, çok fazla insülin alınması veya yemek atlanması durumunda ortaya çıkar.
Ayrıca, uzun süre aç kalmak veya yoğun egzersiz yapmak da hipoglisemiyi tetikleyebilir. Hipoglisemi ayrıca bazı ilaçların yan etkisi olarak da görülebilir. Bu nedenle, hipoglizemi belirtileri yaşayan kişilerin bir doktora başvurması önemlidir.
Hipoglisemi Nasıl Tedavi Edilir?
Hipoglisemi tedavisi, genellikle nedenine bağlıdır. Diyabet hastalarında tedavi, düşük kan şekeri seviyelerine neden olan insülin veya diğer diyabet ilaçlarının dozunun ayarlanmasını içerebilir.
Diyabet tedavisi dışında hipoglisemi yaşayan hastalar için de tedavi yöntemi beslenme alışkanlıklarını değiştirmektir. Eğer düşük kan şekeri alışkanlığa bağlı olarak gelişiyorsa, beslenme alışkanlıklarının düzenlenmesi tedavi yöntemi olacaktır.
Ayrıca, ağır santral sinir sistemi semptomları olan şiddetli vakalarda damar içi glukoz verilmesi önerilebilir.
Hipoglisemisi Olanlar Ne Yemeli?
Hipoglisemisi olan kişiler düşük kan şekerini yükseltmek için hızlı karbonhidrat içeren yiyecekler tüketmelidir. Bu tür yiyecekler arasında karbonhidrat içeren abur cuburlar, meyve suları ve şekerli içecekler bulunur. Ayrıca ağızdan glukoz tabletleri de tercih edilebilir. Hipoglizemi belirtilerinin ortadan kalkmasının ardından ise tam tahıllı ekmek, makarna ve esmer pirinç gibi kompleks karbonhidratlar içeren dengeli öğünler tüketmek de oldukça faydalıdır.
Hipoglisemisi Olanlar Ne Yapmalı?
Hipoglisemisi olan kişiler öncelikle kan şekerlerinin düşmesine neden olabilecek faktörleri tanımalı ve bunları kontrol altına almalıdır. Hipoglisemi belirtileri başladığında hızlı karbonhidrat içeren yiyecek veya içecek tüketerek kan şekerlerini hızla yükseltmelidirler.
Bunun yanı sıra, dengeli beslenmeye özen gösterilmeli ve düzenli öğün tüketilmelidir. Ayrıca hipoglizemiye neden olan ilacın dozu doktor tavsiyesiyle ayarlanmalıdır. Şeker hastalığı olan kişiler ise kan şekeri seviyelerini düzenli olarak takip etmelidir.
Düşük Kan Şekeri Hangi Yiyeceklerle Yükselir?
Düşük kan şekeri (hipoglisemi) durumunda hızlı bir şekilde kan şekerini yükseltmek için karbonhidrat içeren yiyecekler ve içecekler tüketilmelidir. Bunlar arasında meyve suyu (özellikle portakal suyu), soda veya gazoz gibi şekerli içecekler; şekerleme, çikolata ya da şekerli bisküvi gibi abur cuburlar; ayrıca glukoz tabletleri de bulunur.
Bununla birlikte, düşük kan şekeri durumunda sadece hızlı karbonhidrat içeren yiyecekler tüketmek yeterli değildir. Öncelikle düşük kan şekeri seviyesinin düzeltilmesi ve ardından dengeli bir şekilde beslenilmesi gerekir. Düşük kan şekerini düzelttikten sonra tam tahıllı ekmek, makarna veya esmer pirinç gibi kompleks karbonhidratlar içeren dengeli öğünler tüketmek de oldukça faydalıdır.