Lipödem, kadınları etkileyen ve bacaklarda, kollarda, kalçalarda ve vücudun diğer bölgelerinde yağ birikmesine neden olan uzun süreli bir hastalıktır. Lipödem belirtileri arasında kol ve bacaklarda ağrı, hassasiyet ve şişlik yer alabilir. Bu hastalığın kesin nedeni bilinmemektedir. Lipödemin tedavisi genellikle belirtileri yönetmeyi ve hastalığın ilerlemesini yavaşlatmayı hedefler. Bu doğrultuda diyet de önemli bir rol oynar.
Lipödem Nedir?
Lipödem, vücutta yağ birikmesine neden olan, kadınları etkileyen ve çoğunlukla kollarda ve bacaklarda görülen bir hastalıktır. Lipödem, obezite ile karıştırılabilen fakat obeziteden farklı olarak vücudun yalnızca belirli bölgelerinde yağ birikmesine neden olan bir durumdur. Vücut kitle indeksi normal veya normalin altında olan kişilerde de görülebilir. Lipödem, kronik bir hastalıktır ve zamanla ilerleyebilir.
Lipödem Belirtileri Nelerdir?
Lipödemin en yaygın belirtileri şunlardır:
- Ağrı
- Daha önce olmayan morluklar
- Aşırı hassaslık
- İleri aşamada lenfödem (bacaklarda şişme)
Bazı kişilerde ağrı veya hassasiyet de görülebilir. İlerleyen dönemlerde kol ve bacakların yanı sıra dizlerin de etkilendiği görülebilir.
Lipödemin Nedenleri Nelerdir?
Lipödemin kesin nedeni bilinmemektedir. Ancak hormonal değişikliklerin bu hastalığın ortaya çıkmasında etkili olduğu düşünülmektedir. Bu doğrultuda lipödeme neden olabilecek faktörler arasında; hormonal değişiklikler, genetik yatkınlık, travma veya stres gibi faktörler yer alabilir.
Lipödem Nasıl Teşhis Edilir?
Lipödem teşhisi genellikle fiziksel muayene ve belirtilerin değerlendirilmesiyle konur. Muayene sırasında doktor, yağ birikimlerinin vücuttaki diğer bölgelere oranla nasıl dağıldığını kontrol eder. Gerekirse ultrason gibi görüntüleme testleri istenebilir. Bu testler, lenfödem gibi diğer koşulları dışlamak için kullanılabilir.
Lipödem Kimleri Etkiler?
Lipödem, daha çok kadınları etkileyen bir hastalıktır. Bununla birlikte nadir de olsa erkeklerde de görülebilir. Tüm ırklardan kadınları etkileyebilse de genetik olarak kadınlarda daha sık görülür.
Lipödem Evreleri Nelerdir?
Lipödem evreleri; evre 1, evre 2, evre 3, evre 4 ve evre 5 şeklinde sıralanabilir.
- Evre 1: Erken dönemde olduğu için hafif belirtiler görülür.
- Evre 2: Yağ birikimi çoğaldığı için morarma ve sertleşme meydana gelebilir.
- Evre 3: Yağlar sertleştiği için vücutta şekil değişiklikleri meydana gelir. Ayrıca ciltte sarkma da görülebilir.
- Evre 4: Cilt, vücutla orantısız hale gelir ve ağrılı lezyonlar meydana gelebilir.
- Evre 5: En ileri evredir. Kireçlenme ve yaralar oluşabilir.
Lipödem evreleri arasında hastalığın ilerlemesiyle birlikte belirtiler de şiddetlenir.
Lipödem Nasıl İyileşir?
Lipödemin kesin tedavisi yoktur. Ancak tedavi yöntemleri, belirtileri hafifletebilir ve hastalığın ilerlemesini yavaşlatabilir. Lipödem tedavisinde amaç; ağrıyı azaltmak, hastalığın ilerlemesini yavaşlatmak ve yaşam kalitesini artırmaktır.
Lipödem İçin Hangi Doktora Gidilir?
Lipödem tedavisi için öncelikle dermatoloji bölümüne gidilmesi önerilir. Dermatologlar cilt hastalıklarıyla ilgilendikleri için lipödem tanı ve tedavisinde uzmanlaşmış olabilirler. Ayrıca plastik cerrahlar da lipödem tedavisinde kullanılabilecek cerrahi yöntemler hakkında bilgi verebilir.
Lipödem Diyeti Nedir?
Lipödem diyeti, lipödem hastalarının belirtilerini azaltmak ve genel sağlığı iyileştirmek amacıyla özel olarak hazırlanmış bir diyet türüdür. Bu diyet türünde genellikle düşük karbonhidrat, düşük tuz ve düşük şeker içeren gıdalar tercih edilir. Böylece lipödemin neden olduğu şişkinlik, ağrı ve inflamasyon gibi belirtiler azaltılabilir.
Lipödem Diyeti Listesi
Aşağıda örnek bir lipödem diyeti listesi yer almaktadır:
Pazartesi
- Kahvaltı: Yulaf ezmesi, chia tohumu ve mevsim meyveleri
- Ara Öğün: Yoğurt ve badem
- Öğle: Izgara tavuk, kinoa salatası ve zeytinyağı sosu
- Ara Öğün: Havuç ve humus
- Akşam: Fırında somon, sebze sote ve kahverengi pirinç
Salı
- Kahvaltı: Omlet, tam buğday ekmeği ve domates
- Ara Öğün: Meyve salatası
- Öğle: Mercimek çorbası ve tam buğday ekmek
- Ara Öğün: Fındık veya ceviz
- Akşam: Hindi köftesi, yoğurtlu salata ve kinoa pilavı
Çarşamba
- Kahvaltı: Süzme peynir, domates ve salatalık
- Ara Öğün: Farklı bir meyve türü
- Öğle: Taze fasulye zeytinyağlı yemek ve bulgur pilavı
- Ara Öğün: Çiğ sebzeler (salatalık, havuç vb.)
- Akşam: Fırında sebzeli somon veya tavuk
Perşembe
- Kahvaltı: Tam buğday tost ekmeği üzerine avokado ezmesi
- Ara Öğün: Yoğurt veya kefir
- Öğle: Nohut salatası (zeytinyağı ile)
- Ara Öğün: Salatalık dilimleri veya fındık ezmesiyle kereviz çubukları
- Akşam: Tavuk fajita (salsa sosu ile) ve esmer pirinç
Cuma
- Kahvaltı: Smoothie (yeşil elma, enginar, salatalık, maydanoz)
- Ara Öğün: Havuç çubukları ve humus
- Öğle: Izgara sebzeler ve mercimek köftesi
- Ara Öğün: Kuru meyveler (kayısı, erik vb.) veya yulaf ezmesi topu
- Akşam: Karides stir-fry (soya sosu ile) ve kinoa
Cumartesi
- Kahvaltı: Yulaf ezmesi veya chia pudingi (badem sütü ile)
- Ara Öğün: Tam buğdaylı krakerler (peynir ile) veya humuslu sebzeler
- Öğle: Tavuklu kinoa salatası (limon sosu ile)
- Ara Öğün: Yoğurt veya kefir (taze meyve ile)
- Akşam: Izgara sebzeli kebap (soslu) ve bulgur pilavı
Pazar
- Kahvaltı: Domates salatası (sade) veya peynir/yeşil zeytin/ceviz tabağı
- Ara Öğün: Sütlaç veya meyve salatası
- Öğle: Zeytinyağlı enginar dolması veya bakla yemeği
- Ara Öğün: Taze meyve (elma, armut vb.) veya çiğ sebzeler (salatalık vb.)
- Akşam: Tavuk fajita (domates salsa sosu ile) ve kahverengi pirinç
Diyet listesi örneği haftalık olarak hazırlanmıştır. Önerilen öğünlerde porsiyon kontrolü yapılması önerilir.