Gebelik Şekeri Diyeti Nedir, Nasıl Yapılır?

Gebelik şekeri, hamileliğin bir sonucu olarak yaşanan yüksek kan şeker seviyeleridir. Gebelik şekeri normalde yokken hamilelik sırasında ortaya çıktığı için bu duruma “hamilelik diyabeti” ya da “gestasyonel diyabet” de denir. Hamilelikte gebelik şekeri diyeti, anne adayı tarafından tüketilmesi gereken yiyeceklerin dikkatli bir şekilde seçilmesi ve tercih edilmesi sürecidir. Anne adayının yediği yiyecekler hem onun hem de karnındaki bebeğinin sağlığını doğrudan etkilediği için gebelik döneminde beslenmeye ekstra dikkat edilmelidir.

Gebelik Şekerini Kimler Tespit Edebilir?

Gebelik şekeri, hamileliğin bir sonucu olarak ortaya çıkan ve vücudun insülini kullanamaması ya da üretememesi durumudur. Gebelik şekeri hamileliğin herhangi bir döneminde ortaya çıkabilir ancak çoğunlukla 24. ile 28. haftalar arasında görülür. Hamileliğin en başında yapılan testlerde gebelik şekeri tespit edilemez çünkü bu durum hamileliğin ilerleyen dönemlerinde ortaya çıkar.

Gebelik şekeri, anne adayında birtakım belirtilere neden olabilir ancak bu belirtiler genellikle hafif seyrettiği için kendiliğinden geçebilir. Bu nedenle gebelik şekerinin tespit edilmesi ve teşhisin konulması için hamilelik sürecinde düzenli olarak yapılan kontroller oldukça önemlidir. Kontroller sırasında anne adayına oral glukoz tolerans testi ya da açlık ve tokluk kan şekeri ölçümü yapılır. Bu testleri yapan kişiler gebelik şekerini tespit edebilir.

Gebelik Şekerinin Belirtileri Nelerdir?

Gebelik şekerinin yaygın belirtileri şunlardır:

Artan susuzluk hissi
Sık idrara çıkma
Sık kan şekeri düşmesi
Yorgunluk
Bulanık görü

Kan şekerinin yüksek olması bebeğin sağlığını tehdit edebileceği için bu belirtiler göz ardı edilmemeli ve hamilelik sürecinde düzenli kontroller yapılmalıdır.

Gestasyonel Diyabet (Gebelik Diyabeti) Nedir?

Gestasyonel diyabet, gebelikle ilişkili kan şekerinin yüksek olması durumudur. Vücut, insülin üretecek kadar hassas değilse ya da insülin yeterince kullanılamıyorsa kan şekeri yükselir ve bu duruma gestasyonel diyabet adı verilir. Gestasyonel diyabetin en önemli riski, anne karnındaki bebeğe zarar verecek olmasıdır. Bu nedenle hamilelik döneminde gestasyonel diyabet tespit edildiğinde hemen bir diyabet uzmanına gidilmesi ve gerekli tedaviye başlanılması gerekir.

Gebelik Şekerinin Nedenleri

Gebelik şekerinin nedenleri tam olarak bilinmese de vücudun insülin kullanımı konusunda direnç gösteriyor olması ve pankreasın yeterince insülin üretememesi bu durumun nedenleri arasında sayılabilir. Ayrıca plasentanın büyümesiyle birlikte hamilelikte artan hormon seviyeleri de gebelik şekerine neden olur. Gebelik şekeri riskini artıran diğer faktörler ise şu şekilde sıralanabilir:

Aşırı kilo almak
Daha önceki hamileliklerde gebelik şekeri yaşanması
Ailede diyabet öyküsünün bulunması
Yüksek tansiyon ya da kolesterol gibi rahatsızlıkların bulunması
38 yaşından daha büyük hamile kalınması

Gebelik Şekerine Hangi Doktor Bakar?

Gebelik şekeri tespiti ve tedavisi için öncelikle hamilelik sürecini yürüten kadın hastalıkları ve doğum uzmanlarına gidilir. Kadın hastalıkları ve doğum uzmanları gerekli gördükleri takdirde anne adayını iç hastalıkları uzmanlarına yani dahiliye doktorlarına ya da endokrinologlara yönlendirebilir. Gebelik şekeri tespiti için yapılan testlerin sonuçlarına göre gerekli tedavi planlanır ve diyetisyenler gebelik diyabeti beslenme planı oluşturur.

Gebelik Şekerinin Yol Açtığı Hastalıklar

Gebelik şekerinin anne karnındaki bebek sağlığını tehdit eden hastalıklardan biri prematüre doğumdur. Prematüre doğum, bebeğin 37. haftadan önce doğmasıdır ve bu durum bebeğin çeşitli sağlık sorunlarıyla karşılaşmasına neden olabilir. Gebilik şekerinin yol açtığı diğer hastalıklar ise şunlardır:

Bebeğin akciğerlerinin tam olarak gelişememesi
Bebeğin doğduktan sonra beslenme güçlüğü yaşaması
Bebeğin doğduktan sonra sarılık yaşaması
Annen doğumundan sonra depresyon yaşaması
Bebeğin doğumunun kolları omuzuna takılı kalması
Bebekte kalp rahatsızlığı olma ihtimali
Bebekte sinir sistemi rahatsızlığı olma ihtimali
Annen ileriki yaşlarda tip 2 diyabet, kalp ve damar hastalıkları ile hipertansiyon riskinin artması

Gebelik Şekerine Ne İyi Gelir?

Gebelik şekere ne iyi gelir sorusunun yanıtı gebelik şekerinin seyrine bağlı olarak değişir. Eğer gebelik şekeri diyetle kontrol altına alınabiliyorsa karbonhidrat sayımına dayalı gebelik şekeri diyeti yapılması, kan şekerini düzene sokmaya yardımcı olur. Kan şekerinin aşırı derecede yüksek olması durumunda ise doktora gidilmesi ve ilaç ya da insülin tedavisine başlanılması gerekir.

Bu durumların dışında gebelik şekerini önlemek ya da seyrini düzene sokmak için şu önerilere uyulabilir:

Dengeli ve düzenli beslenmek
Düzenli egzersiz yapmak
Tansiyon ve kolesterol seviyelerini kontrol altında tutmak
Aşırı kilo almaktan kaçınmak
Ailede diyabet öyküsü olanların hamilelik öncesi mutlaka doktora gitmeleri ve gebelik sürecini yürüten doktorlarına da durum hakkında bilgi vermeleri

Gebelik Şekeri Diyeti Nedir?

Gebelik şekeri diyeti, anne adayının yüksek kan şekeri seviyelerini kontrol altına almak için uyguladığı beslenme planıdır. Bu diyette amaç, anne adayının aldığı karbonhidrat miktarını sınırlayarak vücudun insülin üretmesini veya kullanımını iyileştirmektir.

Gestasyonel Diyabet Diyeti Nasıl Olmalı?

Gestasyonel diyabet diyetinin hamilelik döneminde bebek gelişiminin sağlıklı bir şekilde devam etmesini ve anne adayının aşırı kilo almasının önüne geçilmesini sağlayacak şekilde planlanması gerekir. Gestasyonel diyabet diyet listesinde yer alabilecek gıdalar şunlardır:

Tam tahıllı ekmekler, makarnalar ve pirinç
Meyveler
Süt ve yoğurt
Kuru baklagiller
Yağsız et, balık ve kümes hayvanları
Sağlıklı yağlar

Gestasyonel diyabet diyetinde kan şekerini yükselten yani yüksek glisemik indekse sahip gıdalardan kaçınılır. Glisemik indeks, yiyeceklerin kan şekerini ne kadar hızlı yükselttiğini gösteren ölçüttür. Glisemik indeksi yüksek gıdalar hızlı bir şekilde kana karıştığı için kan şekerini de hızlı bir şekilde yükseltir. Bu nedenle düşük glisemik indeks değerine sahip yiyeceklerin tüketilmesi gerekir.

Diyabet Dostu Besinler Nelerdir?

Diyabet dostu besinler, kan şekerini doğrudan etkilemeyen veya çok az etki eden yiyeceklerdir. Diyabet dostu besinlerden bazıları şu şekilde sıralanabilir:

Taze sebzeler
Meyveler
Kahvaltılık gevrekler
Süt ürünleri
Kuru baklagiller
Yağsız et, balık ve kümes hayvanları
Peynir
Yumurta
Fıstık ve ceviz gibi kuru yemişler
Zeytinyağı gibi sağlıklı yağlar

Diyabet Şifalı Bitkiler Nelerdir?

Diyabet şifalı bitkilerden bazıları şunlardır:

Yeşil çay
Kara frenk üzümü
Sarımsak
Zerdeçal

Kara frenk üzümünün yaprakları ve meyveleri, tip 2 diyabetin tedavisinde kullanılan metformin adlı ilacın etkisini artırır. Sarımsak, yenildiğinde içerisinde barındırdığı allisin adlı madde sayesinde insülin hassasiyetini artırır. Zerdeçalın içerisindeki curcumin maddesi de kan şekerini düzenlemeye yardımcı olur. Tarçın ise kan şekerini yükselten bazı enzimlerin aktivitesini baskılar.

Diyabet Yiyecekleri Nelerdir?

Diyabet yiyeceklerinden bazıları şu şekildedir:

Tam buğday ekmeği
Kahvaltılık gevrekler
Meyveler
Yoğurt
Zeytinyağı

Diyabet yiyecekleri; kan şekerini hızlı bir şekilde yükseltmeyen, doygunluğu artıran, lif oranı yüksek olan, yağ oranı düşük olan, işlenmemiş gıdalardır.

Gestasyonel Diyabete Ne İyi Gelir?

Gestasyonel diyabetin seyrini düzeltmek için yapılması gerekenler şunlardır:

Dengeli ve düzenli beslenmek
Düzenli egzersiz yapmak
Tansiyon ve kolesterol seviyelerini kontrol altında tutmak

lise

Aşırı kilo almaktan kaçınmak

Ayrıca stres yönetimi de gestasyonel diyabete iyi gelir.

Gestasyonel Diyabetle Beslenme Planı Nasıl Olmalıdır?

Gestasyonel diyabetle beslenme planının şu özelliklere sahip olması gerekir:

Karbonhidrat sayımına dayalı olmalı
Dengeli ve düzenli beslenmeyi sağlamalı
Porsiyon kontrolü yapılmasına yardımcı olmalı
Kilo kontrolünü sağlamalı
Bebeğin ihtiyaçlarını karşılayabilecek şekilde tasarlanmalı