Dünya genelinde 200 milyondan fazla insanı etkileyen çölyak hastalığı, bu hastalığa sahip kişiler için diyetin oldukça önemli olduğu anlamına gelir. Gluten içeren gıdalar, çölyak hastaları için vücutlarına zarar verebilir ve hatta ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Bu nedenle, çölyak hastalığı olan kişilerin gluten içermeyen bir diyet uygulamaları önemlidir. Bu diyet, gluten içeren gıdaların yanı sıra buğday, arpa ve çavdar gibi tahılları da kapsar.
Çölyak hastalığı, ince bağırsakta meydana gelen ve buğday, arpa ve çavdarda bulunan gluten adlı proteine karşı gelişen bir bağışıklık tepkisidir. Gluten, ekmek ve makarna gibi birçok işlenmiş gıda ile soslarda ve ilaçlarda bulunur. Çölyak hastalığı, dünya çapında en yaygın görülen bağışıklık hastalığıdır ve her 100 kişiden 1’inde bulunur. Çölyak hastalığı olan kişiler, bu hastalık tanısı konulana kadar uzun süre hasarlı bir bağırsağa sahip olabilir. Bu da daha sonraki aşamalarda zayıflık, vitamin eksiklikleri ve kilo kaybı gibi sorunlara yol açabilir. Çölyak hastalığı çocuklarda da görülebilir ve bu durum gelişimsel gecikmelere yol açabilir.
Çölyak hastalığında tanı konulması ve belirtilerin hafifletilmesi uzun bir süreç alabilir. Ancak çölyak diyetinin sıkı bir şekilde uygulanması, hastaların sağlığını iyileştirebilir ve semptomları ortadan kaldırabilir. Çölyak diyetinin etkinliği üzerine yapılan çalışmalarda, diyetin semptomları ortadan kaldırmada %95 oranında başarı sağladığı gösterilmiştir. Ancak çölyak diyetinin önemi sadece semptomların ortadan kaldırılması ile sınırlı değildir. Çölyak diyetinin uzun vadeli sağlık yararları da bulunmaktadır.
Çölyak diyetinin uzun vadeli sağlık yararları arasında ince bağırsak zarının onarılması, besin emiliminin iyileştirilmesi ve bağırsak kanserinin oluşum riskinin azaltılması sayılabilir. Araştırmalar, çölyak diyetinin ince bağırsak kanserinin riskini önemli ölçüde azaltip azaltmadığını araştırmaya devam etmektedir. Ayrıca, diyabet ve otoimmün tiroid hastalığı gibi çölyak ile ilişkili diğer otoimmün bozuklukların riskini azaltmeye de yardımcı olabilir. Bununla birlikte, çölyak hastalarında diyetin uzun süreli etkileri üzerine daha fazla çalışmaya ihtiyaç vardır.
1 Haftalık Glutensiz Diyet Listesi
1.Gün
- Kahvaltı: 1 adet haşlanmış yumurta, 1 dilim tam tahıllız peynir, 5 adet zeytin, 2 dilim glutensiz ekmek
- Ara Öğün: 1 adet armut
- Öğle: 1 porsiyon karnabahar salatası
- Ara Öğün: 1 adet muz
- Akşam: 1 porsiyon fırın tavuk ve sebze yemeği
2.Gün
- Kahvaltı: 1 adet omlet, 2 dilim glutensiz ekmek, 5 adet zeytin, 1 dilim tam tahıllız peynir, domates-salatalık-yeşillik tabağı (sınırsız)
- Ara Öğün: 1 avuç çiğ kuruyemiş (fındık-badem-cephe)
- Öğle: 1 porsiyon nohut salatası (sınırsız yeşillikle)
- Ara Öğün: 1 avuç kuru üzüm
- Akşam: 1 porsiyon et yemeği ve sebze yemeği
3.Gün
- Kahvaltı: 1 adet haşlanmış yumurta, domates-salatalık-yeşillik tabağı (sınırsız), 5 adet zeytin, 2 dilim glutensiz ekmek
- Ara Öğün: 1 adet portakal
- Öğle: 1 adet glutensiz kısır
- Ara Öğün: 1 adet elma
- Akşam: 1 porsiyon et yemeği ve sebze yemeği
4.Gün
- Kahvaltı: Domates-salatalık-yeşillik tabağı (sınırsız), 5 adet zeytin, peynir tabağı (sınırsız), 2 dilim glutensiz ekmek
- Ara Öğün: 1 avuç kuru incir
- Öğle: Tavuklu kısır (glutensiz)
- Ara Öğün: Havuç ve salatalık çubukları (sınırsız)
- Akşam: Fırında sebzeli balık yemeği
5.Gün
- Kahvaltı: Domates-salatalık-yeşillik tabağı (sınırsız), peynir tabağı (sınırsız), glutensiz ekmek (sınırsız) ve zeytin (sınırsız)
- Ara Öğün: Meyve tabağı (sınırsız)
- Öğle: Zeytinyağlı enginar yemeği ve bol limonlu yoğurt çorbası (glutensiz)
- Ara Öğün: Havuç ve salatalık çubukları (sınırsız)
- Akşam: Et yemeği ve sebze yemeği
6.Gün
- Kahvaltı: Domates-salatalık-yeşillik tabağı (sınırsız), peynir tabağı (sınırsız), glutensiz ekmek (sınırsız) ve zeytin (sınırsız)
- Ara Öğün: Havuç ve salatalık çubukları (sınırsız)
- Öğle: Zeytinyağlı enginar yemeği ve bol limonlu yoğurt çorbası (glutensiz)
- Ara Öğün: Meyve tabağı (sınırsız)
- Akşam: Et yemeği ve sebze yemeği
7.Gün
- Kahvaltı: Domates-salatalık-yeşillik tabağı (sınırsız), peynir tabağı (sınırsız), glutensiz ekmek (sınırsız) ve zeytin (sınırsız)
- Ara Öğün: Havuç ve salatalık çubukları (sınırsız)
- Öğle: Zeytinyağlı enginar yemeği ve bol limonlu yoğurt çorbası (glutensiz)
- Ara Öğün: Meyve tabağı (sınırsız)
- Akşam: Et yemeği ve sebze yemeği