Obezite ve aşırı kilo problemleri günümüzde oldukça yaygınlaşmıştır. Kilo vermek için sağlıklı ve dengeli beslenmek, egzersiz yapmak, yeterli su tüketimi gibi yöntemler sıklıkla tercih edilirken, bazı kişilerde bu yöntemler yeterli olmayabilir. Bu durumda obezite tedavisinde ilaç tedavisi seçeneği gündeme gelebilir. Kilo verme tedavilerinde ilaç kullanımı son derece önemlidir ve uzman bir doktor kontrolünde yapılmalıdır. Kilo verme ilaçlarının yan etkileri olabilir ve her bireyde aynı etkiyi göstermeyebilir. Bu nedenle kilo verme ilaçlarının kullanımı hakkında mutlaka bir doktora danışılması gerekmektedir. Bu içeriğimizde kilo verme tedavilerinde ilaç kullanımı ile ilgili bilgilere yer verilecektir.
Kilo Verme İlaçları Hakkında
Kilo verme ilaçları, kilo vermek isteyen bireylerin iştahını azaltan, mideyi dolduran veya yağ emilimini engelleyen özelliklere sahip olan ilaçlardır. Kilo verme ilaçları, obezite tedavisinde önemli bir rol oynayabilir ve sağlıklı kilo kaybını destekleyebilir. Ancak bu ilaçların kullanımı mutlaka uzman bir sağlık profesyonelinin gözetiminde olmalıdır.
Obezite Tanımı Nedir?
Dünya Sağlık Örgütü (WHO), obeziteyi “aşırı yağ birikmesi ile karakterize edilen kronik bir hastalık” olarak tanımlamaktadır. Obezite, vücutta aşırı miktarda yağ birikmesi sonucu ortaya çıkan bir durumdur ve genellikle vücut kitle indeksi (VKİ) 30 veya daha yüksek olarak kabul edilir. VKİ 25-29.9 arasında ise aşırı kilo olarak adlandırılır. Obezitenin tanımında yalnızca VKİ değerine bakılmamakta, bireyin genel sağlık durumu, hastalık geçmişi ve diğer risk faktörleri de dikkate alınmaktadır.
Obezite Neden Olur?
Obezite, genetik, çevresel, hormonal ve psikolojik faktörlerin birleşimi sonucunda ortaya çıkabilmektedir. Aşırı ve düzensiz kalori alımı, hareketsiz yaşam tarzı, stres, uyku eksikliği ve bazı ilaçların kullanımı obezitenin başlıca nedenleri arasında sayılabilir.
Obezite Belirtileri Nelerdir?
Obezitenin en belirgin belirtisi aşırı kilo ve vücutta yağ birikmesidir. Bunun yanı sıra obeziteye bağlı olarak ortaya çıkabilecek tip 2 diyabet, hipertansiyon, kalp hastalıkları, uyku apnesi gibi sağlık sorunları da obezitenin belirtileri arasında yer alabilir.
Obezite Hangi Hastalıklara Yol Açar?
Obezite, birçok kronik hastalığın gelişiminde önemli bir risk faktörü olarak kabul edilir. Obeziteye bağlı olarak ortaya çıkabilen başlıca sağlık sorunları şunlardır:
-
Tip 2 diyabet
-
Kalp hastalıkları ve hipertansiyon
-
İnme (felç)
-
Bazı kanser türleri (meme, kolon, rahim vb.)
-
Eklem problemleri (osteoartrit gibi)
-
Uyku apnesi
-
Karaciğer yağlanması
-
Sindirim sistemi hastalıkları (safra kesesi problemleri gibi)
-
Kadınlarda polikistik over sendromu (PCOS)
-
Mental sağlık sorunları (depresyon, anksiyete gibi)
Obezite tedavi edilmediği takdirde bu hastalıklara yol açabileceği gibi, var olan sağlık sorunlarını da daha da kötüleştirebilir.
Obezite Nasıl Tedavi Edilir?
Obezite tedavisinde tek bir yöntem değil, birden fazla yaklaşımın kombinasyonu gereklidir. Tedavi yöntemleri arasında sağlıklı beslenme ve egzersiz alışkanlıklarının kazandırılması, davranış değişikliği terapileri, psikolojik destek, kilo verme ilaçları ve obezite cerrahisi yer almaktadır. Tedavi planı bireyin obezitenin derecesine, kilo verme hedeflerine, genel sağlık durumuna ve kişisel tercihlerine göre belirlenir.
Kilo Verme İlaçları Ne İşe Yarar?
Kilo verme ilaçları, iştahı baskılayarak veya yağ emilimini azaltarak kilo kaybını teşvik eder. Bu ilaçlar vücuttaki belirli kimyasalları etkileyerek iştah merkezini uyarır veya yağların bağırsaklardan emilimini azaltır.
Kilo Verme İlaçlarının Etkisi Nedir?
Kilo verme ilaçlarının etkisi bireyden bireye farklılık gösterebilir. Bu ilaçlar genellikle iştahı azaltır ve tokluk hissini artırır. Ayrıca bazı ilaçlar yağ emilimini azaltarak veya metabolizmayı hızlandırarak kilo kaybına yardımcı olabilir. Ancak bu ilaçlar tek başına mucizevi sonuçlar vermez; sağlıklı beslenme ve düzenli egzersiz ile birlikte kullanıldığında daha etkili sonuçlar elde edilebilir.
Kilo Verme İlaçlarının Yan Etkileri Nelerdir?
Kilo verme ilaçlarının yan etkileri olabilir ve bu yan etkiler kullanılan ilaca göre değişiklik gösterebilir. Başlıca yan etkiler şunlardır:
-
Mide bulantısı
-
İshal
-
Kabızlık
-
Baş ağrısı
-
Uykusuzluk veya yorgunluk
-
Düşük kan şekeri (hipoglisemi)
-
Yüksek tansiyon
Ayrıca bazı kilo verme ilaçları kalp atış hızını artırabilir veya bağırsaklarda yağ emilimini azaltarak yağların sindirim sisteminde birikmesine neden olabilir. Bu nedenle kilo verme ilaçlarının kullanımı mutlaka doktor kontrolünde olmalıdır.
Hangi İlaçlar Kilo Verir?
Kilo verme tedavisinde kullanılan başlıca ilaçlar şunlardır:
-
Orlistat (Alli): Yağ emilimini azaltarak çalışan bu ilaç, diyetle alınan yağın yaklaşık %25’inin emilmesini engeller. Orlistat’ın yan etkileri arasında mide krampları, gaz ve yağlı dışkı bulunur.
-
Liraglutid (Saxenda): Diyabet tedavisinde kullanılan bir ilaç olan liraglutid’in daha yüksek dozları kilo verme için onaylanmıştır. Bu ilaç iştahı azaltır ve tokluk hissini artırır. Yan etkileri arasında mide bulantısı, kusma ve ishal yer alır.
-
Naltrekson/bupropion (Contrave): Bu kombinasyon hapı hem iştahı azaltır hem de ödül merkezini etkiler. Yan etkileri arasında mide bulantısı, kabızlık ve baş ağrısı bulunur.
-
Semaglutid (Wegovy): Diyabet tedavisinde kullanılan bu ilacın kilo verme için onaylanan versiyonu semaglutiddir. Bu ilaç iştahı azaltır ve mide boşalmasını yavaşlatır. Yan etkileri arasında mide bulantısı, ishal ve kabızlık yer alır.
-
Fentermin/topiramat (Qsymia): Bu kombinasyon hapı hem iştahı azaltır hem de metabolizmayı hızlandırır. Yan etkileri arasında baş ağrısı, uykusuzluk ve mide bulantısı bulunur.
Bu ilaçlar kilo kaybını teşvik edebilir ancak her bireyde aynı etkiyi göstermeyebilir. Kilo verme tedavisinde ilaç kullanımı mutlaka uzman bir doktor kontrolünde olmalıdır.
Kilo Verme İlaçlarının Kullanım Şekli Nasıldır?
Kilo verme ilaçlarının kullanım şekli ilacın türüne göre değişiklik gösterebilir. Genel olarak kilo verme ilaçları ağız yoluyla alınan tabletler veya enjeksiyon şeklindedir. Kullanım şekli aşağıdaki gibidir:
-
Orlistat: Yemekle birlikte veya yemek sonrası alınır; yağ içeren diyetle beraber kullanıldığında daha etkili olur.
-
Liraglutid: Cilt altına enjekte edilir; genellikle günde bir kez kullanılır.
-
Naltrekson/bupropion: Ağız yoluyla alınan tablet şeklindedir; düzenli aralıklarla kullanılması gerekir.
-
Semaglutid: Cilt altına enjekte edilir; haftada bir kez kullanılır.
-
Fentermin/topiramat: Ağız yoluyla alınan kapsül şeklindedir; genellikle sabahları yemekle birlikte alınır.
Kullanım talimatlarına uyulması ve dozu aşmamaya dikkat edilmesi önemlidir. İlacı kullanmadan önce doktorunuza danışmayı unutmayın.
Kilo Verme İlaçları Kullanılırken Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?
Kilo verme ilaçlarının kullanımı sırasında dikkat edilmesi gerekenler şunlardır:
-
İlacı doktor önerdiği şekilde kullanın; dozu aşmamaya özen gösterin.
-
İlacın yan etkilerini öğrenin ve oluşması durumunda doktorunuza danışın.
-
İlacı yemeklerle birlikte veya önerildiği şekilde alın; bu, ilacın etkinliğini artırabilir.
-
Sağlıklı beslenme ve düzenli egzersiz yapmaya özen gösterin; bu yöntemler kilo vermede ilacın etkinliğini artıracaktır.
-
Eğer ilacın kullanımını unuttuysanız, hatırladığınız anda almayı deneyin; ancak bir sonraki doza çok yakınsa atlayın.
-
Hamileyseniz veya hamile kalmayı planlıyorsanız doktorunuza danışmadan ilacı kullanmayın; bu ilaçların gebelik üzerindeki etkileri bilinmemektedir.
-
Eğer başka bir hastalığınız varsa veya başka ilaçlar kullanıyorsanız doktorunuza söyleyin; bu durumlar ilacın güvenliğini etkileyebilir.
Bu önlemler kilo verme ilacının güvenli kullanımını sağlamaya yardımcı olacaktır.