Egzama, el ve yüz deri gibi vücudun belirli yerlerinde kuruluk ve kaşıntı gibi belirtilere yol açan inflamatuar bir cilt rahatsızlığıdır. Bazı yiyecekler egzama semptomlarını kötüleştirebilir. Bu nedenle egzama diyetine uyulması cilt sağlığını korumaya yardımcı olabilir.
Çocukluk döneminde sıkça görülen bir hastalık olan egzama yetişkinleri de etkileyebilir. Egzamanın tedavisi olmasa da semptomların azaltılmasına yardımcı olabilecek bazı yöntemler mevcuttur. Bunlardan biri de egzama diyetidir.
Egzama Nedir?
Egzama; ciltte kaşıntı, kuruluk, kızarıklık ve iltihaplanma gibi belirtilere yol açan kronik bir cilt rahatsızlığıdır. Egzama türlerinden biri olan atopik dermatit, egzamanın en yaygın şeklidir.
Bebekler, çocuklar ve gençler başta olmak üzere her yaştan bireyi etkileyebilir. Genellikle tekrarlayan alevlenmelerle seyreder.
Egzamanın kesin nedeni bilinmemektedir. Genetik ve çevresel faktörlerin birleşimi nedeniyle gelişir. Özellikle, atopik dermatiti olan kişilerde, immün sistemin yanıtı anormal şekilde aktive olur ve iltihaplanmaya yol açar.
Egzama tedavisi yoktur, ancak semptomları yönetmek için ilaçlar ve tedavi yöntemleri mevcuttur.
Egzamanın Semptomları Nelerdir?
Egzamanın yaygın belirtileri şunlardır:
- Kuru, kaşıntılı, iltihaplı veya pullu cilt
- Ciltte kızarıklık ve koyulaşma
- Şişlik ve hassasiyet
- Vücut bölümlerinde su dolu kabarcıklar
- Cildin soyulması veya çatlaması
- Çocuklarda daha sık görülen kafa derisinde kabuklu lezyonlar
- Ellerde kırmızı, kuru lezyonlar
- Dudaklarda kanama veya çatlaklık
- Koltuk altı, dirsek içi gibi kıvrımlarda ve bacaklarda lekeli görünüm
- Başka bir bölgede enfeksiyon olması durumunda kaşınan bölgeye bulaşma riski
Egzamayı Tetikleyen Nedenler Nelerdir?
Egzamayı tetikleyen yaygın nedenler şunlardır:
- Cildin kuruması
- Böcek sokmaları
- Sıcak hava
- Aşırı soğuk hava
- Havalandırma ve ısıtma sistemlerinin neden olduğu kuruluk
- Sıcak banyo veya duşlar
- Sert sabunlar
- Kokulu deterjanlar ve parfümler
- Kıyafetlerde kullanılan deterjanlar
- Cildin tahriş olmasına neden olan kumaşlar (yün, naylon vb.)
Egzama Nasıl Beslenilmelidir?
Egzamayı beslenmeyle etkilemek mümkün olmasa da bazı gıda intoleransları egzamanın alevlenmesine neden olabilir. Dolayısıyla egzama diyetine uyulması semptomların hafifletilmesine yardımcı olabilir.
Önerilen beslenme düzeni şunları içerir:
- Taze sebze ve meyve (antioksidan ve vitamin açısından zengin)
- Soya, balık, tahıllar, kuru baklagiller (protein açısından zengin)
- Zeytinyağı, avokado yağı (sağlıklı yağlar)
- Süt yerine yulaf sütü ve badem sütü
Bebeklerde gelişen atopik dermatit vakalarında özellikle inek sütü tüketiminin azaltılması semptomları hafifletebilir.
Probiyotik
Dengeli bir probiyotik alımı cildin savunmasını güçlendirebilir. Fermente besinler de doğal olarak probiyotik içerir. Bu nedenle sütte bulunan laktoz intoleransı olan kişilerde probiyotik takviyeleri kullanılabilir.
Probiyotik açısından zengin besinler şunlardır:
- Sarmısak
- Lahana turşusu
- Yoğurt
- Peynir altı suyu
- Soyalı gıdalar (miso, natto)
Omega-3 Yağ Asitleri
Omega-3 yağ asitleriyle beslenen çocukların atopik dermatit geliştirme olasılığı daha düşüktür. Omega-3 yağ asitleri şu besinlerde bulunur:
- Yağlı balık (somon, sardalya, uskumru)
- Ceviz
- Keten tohumu
- Soya fasulyesi
- Semizotu
D vitamini
D vitamini bağışıklık sistemini güçlendirir. Bu nedenle egzama semptomlarının azaltılmasında da rol oynayabilir. D vitamini açısından zengin gıdalar şunlardır:
- Yağlı balık (somon, uskumru, ton balığı)
- Süt (veya süt tozu) ve süt ürünleri (yoğurt, peynir)
- Tahıllar (yulaf ezmesi, mısır gevreği)
- Kırmızı et (sığır eti)
- Yumurta (özellikle yumurta sarısı)
A Vitamini
A vitamini cilt sağlığını korumaya yardımcıdır. Bu nedenle A vitamini açısından zengin yiyeceklerin tüketilmesi egzama semptomlarının azaltılmasına yardımcı olabilir.
A vitamini açısından zengin gıdalar şunlardır:
- Koyu yeşil yapraklı sebzeler (ıspanak, brokoli)
- Tatlı patatesler
- Kabaklar
- Mango
- Papaya
- Kavun
E Vitamini
E vitamini de cilt sağlığını korumaya yardımcıdır. Bu nedenle egzamanın semptomlarını azaltmak için E vitamini açısından zengin gıdaların tüketilmesi önerilir.
E vitamini açısından zengin gıdalar şunlardır:
- Bitkisel yağlar (ayçiçeği, zeytin yağı)
- Meyveler (mango, papaya, kiwi)
- Sebzeler (brokoli, biber)
- Kuru yemişler (badem, fındık)